Klimatyzator przenośny – co powinieneś wiedzieć?

Ostatnio zaktualizowany w 14 września, 2020

Choć upały chwilowo zmalały, to nie jest to stan permanentny. Mamy wakacje czyli czas wysokich temperatur, kąpieli w basenie i … skwaru w pomieszczeniach. Wiele osób za dobry sposób w walce z gorączką uznaje klimatyzatory przenośne, które można zastosować niemal wszędzie. Kiedy powinniśmy rozważyć zakup takiego urządzenia i czym poszczególne klimatyzatory różnią się między sobą?

Spis treści:

1. Dlaczego tak gorąco?
2. Klimatyzator przenośny – rodzaje, wady i zalety
3. Montaż klimatyzatora przenośnego
4. Moc chłodnicza klimatyzatora – jaka ma być?
5. Najważniejsze różnice między klimatyzatorami przenośnymi
6. Popularne funkcje klimatyzatorów przenośnych

Dlaczego tak gorąco?

Na początek warto zastanowić się nad tym, dlaczego coraz więcej osób decyduje się na korzystanie z klimatyzacji, a więc nad przyczynami wysokich temperatur. Czerwcowe upały powiązane były ze zmianą cyrkulacji atmosferycznej i napływem nad Polskę gorącego powietrza znad Sahary. Aby ułatwić zrozumienie tej sytuacji, należy wyjaśnić, że do tej pory latem znaczącą przewagę miała cyrkulacja strefowa, czyli zachodnia, co skutkowało napływem nieco chłodniejszego powietrza znad Atlantyku i obecnością na niebie chmur stanowiących blokadę dla promieniowania słonecznego. W rezultacie temperatury były trochę niższe i częściej występowały opady deszczu. Ten rodzaj cyrkulacji nadal dominuje, jednak coraz częściej zastępuje go cyrkulacja równikowa, która przynosi do nas powietrze afrykańskie i chmury przepuszczające promienie słoneczne.

Upały to problem nie tylko Polaków. Klimatolodzy zwracają uwagę na fakt, iż ociepla się cała kula ziemska, a zjawisko to można powiązać z efektem cieplarnianym. Dodatkowy problem stanowi trwająca już od kilkunastu lat tendencja do redukcji terenów zielonych i zwiększania ich kosztem zasobów powierzchni betonowo-asfaltowych. Wysokie budynki, chodniki i ulice to magazyny ciepła, które podwyższają temperaturę powietrza, natomiast rośliny – a konkretnie parująca z zieleni woda – redukuje ją.

To właśnie dlatego w centrach miast, gdzie roślinności (zwłaszcza dużych drzew) jest zbyt mało, tworzą się wyspy ciepła. Tymczasem w XXI w. zapanowała moda na zastępowanie parków i innych terenów zielonych betonem oraz kostką brukową, a w wielu miastach taka „rewitalizacja” rynków i placów kosztowała miliony złotych. Kosztów dla środowiska, a zatem i rzeczywistych strat społeczeństwa, nie oszacował jak dotąd nikt.

Klimatyzator przenośny – rodzaje, wady i zalety

Obecnie dominującym typem klimatyzacji są urządzenia stacjonarne typu split oraz multi split, jednak nie jest to rozwiązanie, z którego skorzystać może każdy. Mieszkańcy bloków muszą najpierw uzyskać zgodę spółdzielni mieszkaniowej, której wydanie uniemożliwia niekiedy fakt, iż montaż klimatyzacji narusza strukturę budynku, a jednostka zewnętrzna zaburza jego estetykę i emituje hałas, tak więc zakłóca komfort sąsiadów. W przypadku kamienic problemem bywa również brak niezbędnego zezwolenia od konserwatora zabytków. Czasami jedynym rozwiązaniem okazuje się zatem klimatyzator przenośny.

Najpopularniejszy klimatyzator typu split z jednostką zewnętrzną. Na ich montaż nie każdy może sobie pozwolić – często jest to utrudnione lub wręcz niemożliwe

W tym miejscu warto wyjaśnić, że wśród klimatyzatorów przenośnych również wyróżnia się urządzenia typu split, w których skraplacz nie znajduje się w tej samej obudowie co parownik, lecz stanowi oddzielną jednostkę przeznaczoną do montażu na zewnątrz. Od tradycyjnej klimatyzacji klimatyzator przenośny split różni się tym, że nie wymaga skomplikowanego montażu i zapewnia możliwość łatwej relokacji. Obie części połączone są ze sobą cienką rurką. Jednostkę wewnętrzną ustawia się na podłodze w środku pomieszczenia, a zewnętrzną zazwyczaj na balkonie (ewentualnie szerokim parapecie) i właśnie to znacznie ogranicza możliwości wykorzystania takiego urządzenia.

Trzeba także liczyć się z tym, że skraplacz będzie emitował hałas, co może nie spodobać się sąsiadom z bloku, dlatego klimatyzator przenośny split to urządzenie odpowiednie raczej dla domów wolnostojących. Takie problemy nie dotyczą klimatyzatora przenośnego monoblokowego, w którym skraplacz i parownik znajdują się w jednej obudowie. W jaki sposób taki sprzęt odprowadza ciepło poza budynek? Umożliwia mu to specjalna rura, której jedna część podłączana jest do klimatyzatora, a druga wyprowadzana na zewnątrz zwykle poprzez uchylone okno lub drzwi balkonowe.

Klimatyzator przenośny typu split – odpowiedni do domów wolnostojących, skraplacz stawia się na balkonie lub ewentualnie szerokim parapecie

Nie istnieją klimatyzatory przenośne bez rury. Istnieją za to klimatyzery, które sprzedawcy nazywają klimatyzatorami, choć wcale one nimi nie są. Klimatyzer jako główny czynnik chłodzący wykorzystuje wodę, a jego skuteczność jest znacznie niższa niż klimatyzacji, w przypadku najtańszych modeli wręcz nieodczuwalna. Nie trudno domyślić się, że skutek uboczny pracy klimatora to nawilżanie powietrza, które przy zbyt niskiej wilgotności stanowi zaletę, lecz gdy wilgotność jest prawidłowa lub sprzęt działa zbyt długo, staje się poważną wadą, sprzyjającą zawilgoceniu i rozwojowi pleśni. 

Klimator (klimatyzer) często mylony jest z klimatyzatorem przenośnym, a ze względu na niższą cenę, często wybierany. Niestety taki sprzęt wyróżnia się niską skutecznością.

(Zdjęcie pochodzi ze strony euro.com.pl)

Montaż klimatyzatora przenośnego

Najczęstszym oraz rekomendowanym przez większość producentów i sprzedawców sposobem montażu klimatyzatora przenośnego jest ustawienie go w pobliżu okna i przeprowadzenie rury odprowadzającej ciepłe powietrze właśnie przez uchylone okno. Rzadziej wspomina się o tym, że w takiej sytuacji niezbędna jest specjalna uszczelka, bez której do wnętrza pomieszczenia napływać będą ogromne ilości ciepłego powietrza. Zestaw okienny zwykle nie znajduje się w wyposażeniu klimatyzatora i trzeba go dokupić oddzielnie, jednak zdarzają się pod tym względem wyjątki.

Czasami można spotkać się z opinią, według której alternatywnym rozwiązaniem jest podłączenie węża do kanału wentylacyjnego. Takie działania są odradzane nawet w przypadku budynków wolnostojących, ponieważ mogą zaburzyć działanie wentylacji.  

Większość klimatyzatorów pobiera zatem powietrze z pomieszczenia i wydmuchuje je na zewnątrz, co ma niestety swoje skutki uboczne. Dochodzi bowiem wówczas do wytworzenia podciśnienia, spowodowanego brakiem równowagi pomiędzy ilością powietrza odprowadzanego poza budynek a tym dostarczanym do niego. W takiej sytuacji przez system wentylacyjny i wszelkiego rodzaju szczeliny do pomieszczenia wdziera się gorące powietrze.

Idealnym rozwiązanie to klimatyzator przenośny z dwiema rurami, z których pierwsza odprowadza ciepłe powietrze na zewnątrz, a druga pobiera powietrze spoza budynku. Takie urządzenia spotykane są znacznie rzadziej niż klimatyzatory powietrza z jedną rurą i kosztują trochę więcej, ale warto poważnie rozważyć ich wybór, szczególnie wtedy, gdy sprzęt ma być umieszczony w dużym pokoju. 

Moc chłodnicza klimatyzatora przenośnego – jaka powinna być?

Najważniejszym parametrem każdego klimatyzatora powietrza, od którego powinniśmy rozpocząć wybór odpowiedniego dla siebie urządzenia, jest moc chłodnicza. To na jej podstawie możemy ocenić, czy konkretny model sprawdzi się w pomieszczeniu, w którym ma pracować. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o optymalny stosunek mocy chłodniczej do powierzchni czy kubatury pokoju. Stopień nagrzewania – a co za tym idzie minimalna potrzebna moc klimatyzatora potrzebna do efektywnego chłodzenia – uzależnione są od wielu czynników, takich jak:

• powierzchnia ścian zewnętrznych i wewnętrznych,
• powierzchnia okien i kierunek ich wychodzenia,
• obecność rolet, żaluzji i folii odbijających światło,
• usytuowanie budynku,
• lokalizacja pomieszczenia,
• jakość izolacji termicznej podłoża i stropu,
• liczba osób przebywających w pokoju,
• liczba i rodzaj urządzeń oraz punktów świetlnych, generujących zyski ciepła.

Dokładna ocena zapotrzebowania na moc chłodniczą wymaga zatem skomplikowanych obliczeń. Dla uproszczenia przyjmuje się, że do schłodzenia jednego metra sześciennego potrzeba mocy 0,03 kW, a to oznacza, że na metr kwadratowy pomieszczenia o standardowej wysokości 2,7 powinno przypadać 0,081 kW. To wartość minimalna, natomiast w zależności od wymienionych wcześniej czynników optymalna moc może być znacznie wyższa, w skrajnych sytuacjach nawet dwukrotnie.

Zdarza się, że moc chłodnicza wyrażona jest w BTU, czyli brytyjskiej jednostce cieplnej. 100 BTU to 0,03 kW, tak więc według podanych wcześniej zasad, właśnie taka wartość jest niezbędna do schłodzenia 1 m³ powietrza w niezbyt nagrzewającym się pomieszczeniu. 

Najważniejsze różnice między klimatyzatorami przenośnymi

Aby właściwie ocenić jakość klimatyzatora przenośnego i jej stosunek do ceny urządzenia, pod uwagę należy wziąć także kilka innych parametrów.

Przepływ powietrza

Przepływ informuje o tempie chłodzenia powietrza, dlatego jeśli jest niski, to obniżenie temperatury do oczekiwanego poziomu trochę potrwa. Aby chłodzenie nie było zbyt czasochłonne, przepływ powietrza nie powinien być niższy niż 300 m³/h. W przypadku większych pomieszczeń idealnie byłoby, gdyby wynosił on około 400 m³/h.

Czynnik chłodniczy

Funkcję czynnika chłodniczego, niezbędnego dla klimatyzatora powietrza, może pełnić jeden związek chemiczny lub mieszanina kilku związków. Rodzaj substancji wykorzystywanej przez urządzenie nie ma wpływu na efektywność chłodzenia, jednak poszczególne czynniki chłodzące są różnie oceniane z punktu widzenia ekologii. W produkowanych obecnie klimatyzatorach znajdziemy głównie:

• R410A – połączenie gazów R32 (difluorometan) i R125 (pentafluoroetan) w równych proporcjach, 
• R290 – czysty propan, 
• R407C – złożony w 52% z gazu R143A (1,1,1-trifluoroetan), w 25% z R125 (pentafluoroetan) i w 32% z R32 (difluorometan).

Dla środowiska najlepszą z tych opcji jest czynnik R290, czyli naturalny propan. Nie oznacza to jednak, że należy zdecydowanie odrzucić możliwość zakupu klimatyzatora, w którym producent zastosował inny gaz. Prawidłowo użytkowane urządzenie nie stwarza ryzyka uwalniania czynnika chłodniczego, dlatego nie ma ryzyka wdychania go.

Dodatkowe tryby pracy

Większość klimatyzatorów przenośnych może pełnić funkcję także innych urządzeń, dzięki dostępności dodatkowych trybów, z których najczęściej spotykane to tryb wentylacji oraz osuszania powietrza. W pierwszym z nich klimatyzator wymusza wymianę powietrza między wnętrzem budynku a środowiskiem zewnętrznym, a w rezultacie odświeża je, jednak nie zmienia jego temperatury. W trybie osuszania urządzenie odprowadza z powietrza wodę, co jest wskazane w przypadku problemu zbyt wysokiej wilgotności. Także i tutaj temperatura powietrza się nie zmienia. 

Część klimatyzatorów oferuje również tryb ogrzewania. Podobnie jak funkcja wentylacji i osuszania nie jest on niezbędny dla prawidłowej realizacji głównego zadania klimatyzatora, czyli chłodzenia powietrza, jednak jego obecność zwiększa wartość urządzenia, które staje się przydatne przez cały rok. Jeśli decydujemy się nabyć klimatyzator z trybem grzewczym, to konieczne jest zwrócenie uwagi zarówno na moc chłodzącą, jak i grzewczą, gdyż często są różne.

Klasa energetyczna 

Klimatyzacja wymaga dość dużych nakładów energii, o czym warto pamiętać podczas zakupu klimatyzatora, żeby nie być zaskoczonym późniejszymi rachunkami za prąd. Aby mieć pewność, że stosunek między poborem prądu a efektywnością chłodzenia będzie jak najlepszy, należy skupić się na klasie energetycznej klimatyzatorów. 

Głośność 

Klimatyzatory przenośne typu monoblok z uwagi na swoją budowę pracują dosyć głośno i dotyczy to wszystkich urządzeń, szczególnie tych o dobrej wydajności. Nie należy zatem wierzyć w zapewnienia producenta o niezwykle cichej pracy. Warto wspomnieć tutaj o tym, że prezentowana niekiedy niska głośność to wynik uwzględnienia nie ciśnienia akustycznego, tylko mocy akustycznej, która zawsze jest niższa. Ponadto niektóre marki obliczają natężenie hałasu według własnych metod, np. w odległości dwóch metrów od pracującego urządzenia, co w rzeczywistości wprowadza konsumentów w błąd.

Zakres temperatur

Zakres dostępnych temperatur znalazł się na końcu tej części artykułu, ponieważ różnice między poszczególnymi klimatyzatorami są pod tym względem niewielkie. Zwykle minimalna możliwa do ustawienia temperatura to od 15 do 17 st. C, a maksymalna od 28 do 32 st. C. W praktyce skrajne wartości są nieprzydatne, tak więc można uznać, że nie ma różnicy między klimatyzatorem z zakresem temperatur 15-28 st. C a tym, w którym temperaturę można ustawić między w granicach od 17 do 32 st. C. 

Popularne funkcje klimatyzatorów przenośnych

Klimatyzatory powietrza mogą być wyposażone w rozmaite funkcje dodatkowe, jednak nie wszystkie z nich będą tak samo przydatne. Oto trzy, które najbardziej zasługują na uwagę.

Funkcja swing

W wielu klimatyzatorach przenośnych chłodne powietrze wypływa pod jednym kątem, którego nie da się zmienić. Wyjątek stanowią urządzenia wyposażone w tak zwaną funkcję swing, czyli w ruchome klapki, które zmieniając swoje położenie, modyfikują kąt wylotu powietrza. 

Sygnalizacja zapełnienia zbiornika na skropliny

Skutkiem ubocznym procesu chłodzenia jest wytwarzanie się skroplin. Zazwyczaj część z nich jest odprowadzana wraz z ciepłym powietrzem, jednak pozostałe gromadzą się w specjalnym zbiorniku, który trzeba co jakiś czas opróżnić. Nieustanne kontrolowanie jego zapełnienia jest dość uciążliwe, dlatego dobry klimatyzator sygnalizuje, kiedy należy usunąć kondensat.  

Timer

Podobnie jak w przypadku oczyszczaczy powietrza wiele klimatyzatorów wyposażonych jest w timer, który umożliwia zaplanowanie czasu pracy. Najczęściej dostępna jest opcja automatycznego wyłączenia klimatyzatora po upływie wyznaczonej liczby godzin, rzadziej natomiast można zaprogramować moment włączenia chłodzenia. O ile timer oferujący wyłącznie pierwszą z tych opcji jest średnio przydatny (nie ma większego sensu w chłodzeniu powietrza, gdy nikogo nie ma w domu), to możliwość samodzielnego włączenia klimatyzatora stanowi istotną zaletę. Jeśli urządzenie zacznie pracować przed naszym powrotem, to po wejściu do mieszkania od razu będziemy mogli cieszyć się odpowiednią temperaturą powietrza.