Ostatnio zaktualizowany w 11 sierpnia, 2022
Jonizacja powietrza to zagadnienie, które coraz częściej pojawia się przy okazji różnego rodzaju urządzeń elektronicznych. Obecnie spotkać ją możemy zarówno w oczyszczaczach powietrza, nawilżaczach, jak i suszarkach, prostownicach, lokówkach, a nawet szczotkach do włosów. Co daje jonizacja powietrza? Dlaczego NIE należy się jej bać?
Z poniższego artykułu dowiesz się:
- Czym jest jonizacja powietrza?
- Jakie są rodzaje jonizatorów?
- Co daje jonizacja powietrza?
- Dlaczego niektórzy się jej boją i czemu nie należy bać się jonizacji?
Czym jest jonizacja powietrza?
Jonizacja jest zjawiskiem powstawania jonu (kationu lub anionu) z obojętnego atomu lub cząsteczki. Jony te są naładowane dodatnio lub ujemnie, co oznacza, że posiadają one odpowiednio więcej protonów od elektronów lub mniej protonów od elektronów. Atomy, które nie są obojętnie elektrycznie, poszukują w swoim otoczeniu cząstek o przeciwnym ładunku.
Podobnie jest w poszczególnych technologiach jonizacji, gdzie wyróżniamy jonizację ostrzową, generującą jedynie nietrwałe jony ujemne (aniony) oraz jonizację plazmową, która generuje jony dodatnie i ujemne, łączące się w tzw. klastry, czyli jony ciężkie o dużej trwałości.
Jonizatory ostrzowe czy plazmowe? Jakie są rodzaje jonizatorów powietrza?
Jak wspomnieliśmy już wyżej, w produkowanej obecnie elektronice, rozróżniamy:
- Ostrzowe jonizatory powietrza: suszarki, prostownice, a nawet szczotki do włosów, tanie nawilżacze ultradźwiękowe, oczyszczacze powietrza z jonizatorem nieznanych marek
- Plazmowe jonizatory powietrza: suszarki Sharp, Panasonic oraz suszarko-lokówki Babyliss, oczyszczacze powietrza z jonizatorem Sharp, Klarta, Panasonic, Winix, Vestfrost, Ideal
W jonizatorach ostrzowych cząsteczki jonów powstają w wyniku przepływu prądu o bardzo wysokim napięciu (rzędu kilku kV). Wytwarzane są ogromne ilości jonów ujemnych o krótkiej trwałości. Ich zadaniem jest neutralizacja nadmiaru jonów dodatnich w środowisku, dlatego też np. znajdują zastosowanie w urządzeniach do stylizacji włosów. Problem jednak pojawia się w związku z niewielką trwałością tych jonów, które to często rozbijają się na pierwszej napotkanej przeszkodzie, np. firance, meblach czy ścianie.
Inaczej wygląda technologia jonizacji plazmowej, którą wykorzystuje w swoich oczyszczaczach z jonizatorem m.in. Klarta, Sharp czy Panasonic. Moduły Sharp Plasmacluster czy Panasonic Nanoe znajdziemy zresztą również w suszarkach tych firm.
Na czym polega jonizacja plazmowa? Urządzenia posiadają wówczas 2 elektrody wytwarzające jony o dużej masie i przeciwnych ładunkach (kationy wodoru i aniony tlenu), które przy udziale mikrocząsteczek wody uwalniane są do otoczenia.
Łącząc się z wodą, jony tworzą tzw. klastry, a więc jony ciężkie o dużej trwałości. Klastry te dążą do równowagi, tworząc silnie reaktywne grupy hydroksylowe (OH). Przylegają one do powierzchni cząstek roztoczy, pleśni, grzybów czy innych drobnoustrojów, uszkadzając białka w nich zawarte i tym samym destabilizując strukturę na poziomie molekularnym.
W ten sposób szkodliwe cząsteczki, takie jak zarodniki grzybów i pleśni oraz inne alergeny, jak również bakterie i wirusy zostają unieruchomione i zdezaktywowane opadają na powierzchnie podłóg czy ścian.
Czy jonizacja usuwa zanieczyszczenia?
Sama w sobie nie. Może w tym jednak bardzo pomóc. Skupiska jonów otaczające szkodliwe cząsteczki unieruchamiają je. Potrzebne jest jednak urządzenie, które pochłonie zanieczyszczenia i zatrzyma na swoich filtrach, jak chociażby oczyszczacz powietrza. Generując spory ruch powietrza w pomieszczeniu (cyrkulację), oczyszczacz jest w stanie przyciągnąć dryfujące cząsteczki, a następnie wciągnąć je do środka i uwięzić na filtrach.
W ramach testów Rankingu Oczyszczaczy sprawdziliśmy, jak dwa popularne oczyszczacze powietrza z jonizatorem radzą sobie z usuwaniem zanieczyszczeń z włączoną funkcją jonizacji, jak i bez niej. Wykonaliśmy nasz autorski test oczyszczania powietrza z pyłów zawieszonych, rozpylonych równomiernie w naszym laboratorium.
Przy wsparciu jonizacji plazmowej zarówno Klarta Forste 4, jak i Sharp KC-D50EUW szybciej przywróciły akceptowalną jakość powietrza w pomieszczeniu (odpowiednio o 3,9% i 4,7%).
Podobne obserwacje mieliśmy podczas codziennego użytkowania innych oczyszczaczy, chociażby firmy Vestfrost czy pozostałych sprzętów Sharpa.
Dlaczego na pytanie, co wybrać? Jonizator powietrza czy oczyszczacz powietrza z jonizatorem? Odpowiadamy jednoznacznie: oczyszczacz z jonizatorem 😊
Jaki oczyszczacz powietrza z jonizatorem wybrać?
W tej materii odsyłamy do naszego na bieżąco aktualizowanego artykułu na Rankingu-Oczyszczaczy.pl, gdzie piszemy więcej o samych urządzeniach i ich parametrach. Poniżej natomiast krótkie zestawienie polecanych przez nas oczyszczaczy powietrza z jonizatorem z uwzględnieniem metrażu, do jakiego pasują:
Oczyszczacz powietrza z jonizacją do pomieszczeń 20-30 m2
- Klarta Forste 4 – cena: 819 zł, CADR: 300 m3/h, jonizacja plazmowa ION Plasma Air, 3 tryby auto, cicha praca
- Xiaomi Air Purifier 4 – cena: 979 zł, CADR: 400 m3/h, jonizacja plazmowa
- Sharp FP-J40E – cena: 1249 zł, CADR: 240 m3/h, jonizacja plazmowa Plasmacluster, cicha praca
- Sharp KC-D40EUW – cena 1499 zł, CADR: 216 m3/h, nawilżanie powietrza, jonizacja plazmowa Plasmacluster, cicha praca
Oczyszczacz powietrza z jonizacją do pomieszczeń 40-60 m2
- Klarta Stor 2 – cena: 1349 zł, CADR: 600 m3/h, jonizacja plazmowa ION Plasma Air, 3 tryby auto
- Winix Zero Pro – cena: 1075 zł, CADR: 470 m3/h, jonizacja plazmowa Winix Plasmawave
- Sharp FP-J80EUW – cena: 3499 zł, CADR: 480 m3/h, jonizacia plazmowa Sharp Plasmacluster, cicha praca
A co jeszcze daje jonizacja powietrza?
Jonizatory powietrza przyśpieszają proces usuwania zanieczyszczeń, wydajnie przyczyniają się również do neutralizacji nieprzyjemnych zapachów. Nie jest jednak skuteczna wobec źródeł wielu lotnych związków organicznych, takich jak benzen, kadm czy chlorek winylu.
W badaniach zrealizowanych przez szwedzkich naukowców z Uniwersytetu w Linköping aktywny jonizator zapobiegł infekcji u 100 % (4/4) świnek morskich. Ponadto urządzenie efektywnie pochłaniało przenoszone drogą powietrzną kaliciwirusy, rotawirusy oraz wirusy grypy przy stopniu [recovery rate] równym 21% po 40 minutach w po objętości 19 m3” (Hagbom i inni, 2015).
Zalety i wady jonizatorów powietrza
| ZALETY | WADY |
| Wspierają usuwanie cząstek stałych zanieczyszczeń | Generują niewielką ilość ozonu (O3) |
| Neutralizując cząsteczki dymu nikotynowego, ułatwiają pozbycie się zapachu papierosów, jak i innych nieprzyjemnych aromatów | Mało efektywne w usuwaniu lotnych związków organicznych (LZO/TVOC) |
| Zapobiegają rozprzestrzenianiu się wirusów i zmniejszają ich infekcyjność | |
| Zmniejszają poziom alergenów w otoczeniu i redukują ich potencjał alergizujący | |
| Redukują objawy zmęczenia i stresu |
Czy jonizacja powietrza jest szkodliwa?
Nie. Chociaż wątek ten dość często się pojawia. Z czego to wynika? Wytwarzając jony ujemne pod wpływem wysokiego napięcia, generowany jest również ozon i tlenek azotu, które w nadmiarze są szkodliwe dla organizmów. W latach 90-tych ubiegłego wieku problem ozonu jako skutku ubocznego jonizacji ostrzowej miały jonizatory ostrzowe amerykańskiej firmy Sharper Image, co doprowadziło nawet do głośnych pozwów skierowanych przeciwko firmie. Od tamtej pory jednak technologia ta została istotnie udoskonalona, a współczesne jonizatory w niczym nie przypominają tamtych urządzeń.
Na szczęście produkowane obecnie jonizatory ostrzowe wytwarzają znikome ilości ozonu, będąc w pełni zgodnymi z normami UE, które nie dopuszczają ilości ozonu większej niż 0,05 ppm (0,106 mg/m3).
Poniżej prezentujemy oddziaływanie ozonu na żywe organizmy wraz z dopuszczalnymi normami.
| Szczegóły objawów | Wartość stężenia O3 [ppm] | Wartość w przeliczeniu na mg/m3 |
| Dopuszczalne stężenie ozonu na stanowisku pracy przy ekspozycji 8 h | 0,05-0,1 ppm | 0,107-0,2 mg/m3 |
| Minimalne stężenie wywołujące podrażnienie oczu, nosa, gardła, ból głowy, skrócenie oddechu | od 0,1 ppm | od 0,2 mg/m3 |
| Ból głowy, zaburzenia oddychania, senność, ciężkie zapalenie płuc przy dłuższej ekspozycji | 1-10 ppm | 2,14- 21,4 mg/m3 |
| Niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia | 10 ppm | 21,4 mg/m3 |
| Śmiertelne stężenie w ciągu kilku minut | powyżej 1700 ppm | powyżej 3 638 mg/m3 |
Producenci oczyszczaczy powietrza z jonizatorem deklarują, iż przy nieprzerwanej, 8-10 godzinnej pracy urządzenia, ilość ozonu w pomieszczeniu nie przekracza 0,05 ppm.
Problem ozonu właściwie nie występuje przy plazmowej jonizacji powietrza, np. Plasmacluster w oczyszczaczach Sharp, ION Plasma Air w oczyszczaczach Klarta czy Plasma ION w oczyszczaczach Vestfrost.
Zestawienie polecanych oczyszczaczy powietrza z jonizacją znajdziesz w artykule Oczyszczacz powietrza z jonizatorem czy jonizator powietrza? Co wybrać?
